Het water komt eraan en Vlaardingen golft mee

Water en Vlaardingen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Maar wat betekent dat als het klimaat verandert en de extremen toenemen? In deze column vertelt Roël de Leede, Programmamanager Klimaatadaptatie, Groen en Leefbaar bij de gemeente Vlaardingen, hoe onze stad zich wapent tegen wateroverlast, droogte en hitte. Hoe bouwen we samen aan een toekomst die meebeweegt.

Als Vlaardingse jongen krijg je met de paplepel ingegoten dat water in Vlaardingen een belangrijk deel van de historie is. De laatste jaren is het daarentegen ook steeds duidelijker geworden dat datzelfde water een hoofdrol speelt in de toekomst van onze stad. Niet alleen als iets waar we mee samenleven door de ligging aan de Nieuwe Maas en het Scheur, maar ook als iets waar we actief op moeten reageren. We merken binnen de gemeente steeds vaker de gevolgen van klimaatverandering. Denk hierbij aan extreme buien, langere periodes van droogte en een stijgende zeespiegel. En dus moeten we vooruitkijken, samenwerken en soms ook anders durven denken.

Als programmamanager Klimaat, Groen en Leefbaar houd ik me dagelijks bezig met de vraag hoe we Vlaardingen klimaatbestendiger maken. Die opgave is groter dan een paar jaar geleden. Tegelijk zie ik hoe Vlaardingen stappen zet. Niet alleen op papier, maar buiten, in de stad. Bij rioolgemalen die slimmer zijn geworden. Bij wijken waar regenwater steeds vaker bovengronds wordt afgevoerd. Bij bewoners die zelf aan de slag gaan met groene tuinen en regentonnen. Dat lijkt misschien klein, maar het is onderdeel van een groter geheel. Dat complete plaatje is juist zo belangrijk in zo’n breed speelveld.

Vlaardingen ligt in een bijzonder gebied: daar waar de rivieren de zee ontmoeten. Die ligging is prachtig, maar maakt ons ook kwetsbaar. Daarom investeren we nu in oplossingen die passen bij deze tijd. Wateropvang op straatniveau, vergroening en in de Rivierzone zelfs een volledig nieuw woongebied dat rekening houdt met buitendijks wonen én een toekomstige waterkering. Dat vraagt om maatwerk en om samenwerking tussen veel verschillende partijen.

Ook hitte en droogte vragen meer aandacht. Zo zagen we in 2022 hoe het stroomnet op sommige plekken overbelast raakte tijdens een hittegolf, met storingen tot gevolg. Kwetsbare groepen, zoals ouderen, kwamen daardoor tijdelijk zonder koeling te zitten. Zulke situaties laten zien dat klimaatadaptatie veel verder gaat dan water alleen: het gaat ook over gezondheid, welzijn en leefbaarheid. Meer groen in de stad helpt daarbij – niet alleen om regenwater op te vangen, maar ook om hittestress te verminderen.

We kijken bovendien naar innovatieve oplossingen, zoals het opslaan van overtollig regenwater in de ondergrond, zodat het in droge periodes weer beschikbaar is. Zulke technieken passen we misschien niet morgen overal al toe, maar het laat zien dat we vooruit durven denken. Dat laatste is iets wat we moeten blijven doen, want de extremen nemen toe. Niet om bang van te worden, maar wel om serieus te nemen.

Wat ik vaak benadruk: klimaatadaptatie is geen kwestie van één grote oplossing. Het is een stapel aan maatregelen, slim op elkaar afgestemd. Het is techniek, maar ook gedrag. Beleidskeuzes, maar ook bewonersinitiatieven. Als gemeente zorgen we voor de randvoorwaarden, maar zonder betrokken inwoners en partners komen we er niet.

We staan voor een flinke uitdaging. Maar die uitdaging delen we en pakken we aan met realisme én met vertrouwen. Want als we het water de ruimte geven waar dat kan, en onszelf beschermen waar dat moet, dan kunnen we blijven wonen, werken en leven in een stad die met het water meebeweegt.