Vragen over duurzame gassen

Hoe wordt groen gas en waterstofgas gemaakt?

Het is niet mogelijk om alle woningen in Nederland van energie te voorzien zonder gas. Een klein deel van de huizen in Nederland kan niet via warmtenetten of elektriciteit verwarmd worden, omdat ze bijvoorbeeld moeilijk te isoleren zijn of in het buitengebied gebouwd zijn waar geen warmtenet is. Ook kan gas nodig blijven om piekmomenten, waarop de energievraag hoog is, op te vangen. Dan is groen gas een optie, net als duurzame waterstof.

Om groen gas te maken, is eerst biogas nodig. Biogas kan worden gemaakt door biomassa, materiaal van dierlijke of plantaardige herkomst, om te zetten in gas. Biogas wordt gemaakt uit biomassa: afval uit landbouw, industrie en huishoudens. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld papierslib, mest en slachtafval. Het is een hernieuwbare vorm van energie. Het ontstane biogas wordt daarna gezuiverd en verbeterd, zodat er groen gas ontstaat. Groen gas heeft dezelfde eigenschappen en kwaliteit als aardgas. Daarom kan groen gas worden ingezet in het normale gasnet, iets wat niet met biogas kan.

Voor wat betreft het rendement: Voor de productie van groen gas worden reststromen gebruikt. Het gaat dan om biomassa die niet voor andere doeleinden gebruikt kan worden: bijvoorbeeld afval of mest. Door van restmaterialen groen gas te maken, heb je minder aardgas nodig. En dat scheelt in de uitstoot van het broeikasgas CO2.

Naast biogas, is er ook groen waterstof. Om groene waterstof te produceren is een duurzame energiebron nodig, zoals wind- of zonne-energie of waterkracht. Met deze groene stroom kan groene waterstof gemaakt worden. De methode om met behulp van elektriciteit water om te zetten in waterstof, heet elektrolyse. Bij de productie van waterstof via elektrolyse, wordt elektriciteit gebruikt om water te splitsen. Die splitsing vindt plaats in een elektrochemische cel. Daarin wordt water met behulp van elektrische lading omgezet in waterstof en zuurstof. Er komt geen CO2 vrij bij dit proces.

In Nederland wordt op dit moment op zeer kleine schaal groene waterstof gemaakt. Dit gebeurt bijvoorbeeld in een installatie in Zuidwending in de provincie Groningen. De elektrische energie voor deze waterstof komt van zonnepanelen. Er zijn meer projecten aangekondigd waarbij groene waterstof gemaakt gaat worden.

Waarom is geadviseerd om waterstofgas af te laten vallen?

De keuzes die aan de bewoners zijn voorgelegd zijn getoetst (en geschikt bevonden) op haalbaarheid, betaalbaarheid en beschikbaarheid. Groene waterstof is een brandbaar gas dat geproduceerd wordt met duurzame elektriciteit. De belangrijkste reden dat Impuls Advies ons geadviseerd heeft om groene waterstof af te laten vallen als collectieve warmteoplossing voor de Drevenbuurt is omdat groene waterstof een inefficiënte en daardoor ook kostbare manier is om woningen te verwarmen. Voor het verwarmen van woningen is het op dit ogenblik nog geen interessante warmteoplossing omdat er heel veel duurzame elektriciteit nodig is om groen waterstof te produceren. Dat geldt zeker in verhouding met bijvoorbeeld een warmtepomp.

De Rijksoverheid voert experimenten uit voor het gebruik van groen waterstof voor de gebouwde omgeving. Daarom zijn er projecten op kleine schaal met bijvoorbeeld straten van 10 woningen, of op grote schaal van hele wijken of een dorp waar ze een experiment willen gaan doen om ervaring op te doen.

Het grootste experiment wat gaat plaatsvinden is Stad aan ‘t Haringvliet. Er wordt nu heel hard binnen dat project gewerkt om de complexe technische en financiële opgave aan te gaan. Stad aan ‘t Haringvliet is zowel door de overheid als de netbeheerder Stedin aangewezen als een experiment om te kijken wat het betekent om een groot dorp op waterstof aan te sluiten. Daardoor is er heel veel subsidie en begeleiding beschikbaar gesteld waardoor een gegarandeerde prijs aan bewoners kan worden gegeven voor waterstof wat vergelijkbaar is met aardgas. Bewoners ontvangen daarnaast een waterstofgasketel, een inductie kookplaat en een pannenset aan bewoners. Dit kost echter zo veel geld per woning, dat dit niet automatisch te betalen is voor de rest van Nederland.

Waarom is de mogelijkheid voor groen gas niet beter bekeken?  

Impuls Advies heeft voor ons een onderzoek uitgezet naar de verschillende mogelijke warmteoplossingen voor de Drevenbuurt, waaronder groen gas. Impuls Advies heeft ons geadviseerd om groen gas als warmteoplossing voor de Drevenbuurt af te laten vallen met als belangrijkste reden de uitdagingen die bij de productie en opslag van het gas komen kijken.

Het produceren van groen gas betekent voor de Drevenbuurt dat er veel mest of gft-afval beschikbaar moet zijn uit de omgeving. Om een beeld te schetsen zijn er per huishouden ongeveer 2 koeien nodig. De hele Drevenbuurt bestaat uit 1350 woningen en dat zijn bij elkaar opgeteld 2700 koeien. Om aan die vraag te voldoen zijn minimaal 25 veebedrijven nodig. Deze 25 veebedrijven zouden vervolgens enkel voor de Drevenbuurt mest moeten leveren.

Ook is er gekeken naar groen gas uit slibverbranding. Aan deze kant van de Maas zit er ook een slibverbranding installatie. Dat ligt op redelijk grote afstand van de Drevenbuurt waardoor het transport van de leiding ook erg kostbaar zou worden.

Daarnaast moet groen gas ook worden opgeslagen. De opslag is erg kostbaar en wordt nog zelden toegepast.