Een schilderij, een storm en een bijzondere ontdekking
Wat hebben cholera, kerkliederen en een mysterieuze schilder met elkaar te maken? Meer dan je denkt. In het Stadsarchief duik je dit jaar in de natste verhalen uit de Vlaardingse geschiedenis. Met als hoogtepunt een eeuwenoud schilderij dat plots een naam kreeg. Wie was AB en wat wilde hij vertellen?
Watersnoodrampen, cholera-uitbraken en zwempret in het Kolpabad. Er is al eeuwen een absolute hoofdrol weggelegd voor water in Vlaardingen. Wie meer wil weten over onze natte geschiedenis kan dit jaar terecht bij een bijzondere expositie in het stadsarchief.
Water pakt de aandacht
Van 9 april tot en met 31 december duik je daar in verhalen over overstromingen, volksgezondheid, recreatie én over een schilderij met een geheim. De tentoonstelling laat zien hoe Vlaardingen door de eeuwen heen omging met water: soms als bedreiging en soms als bron van vooruitgang. Denk aan de aanleg van keersluizen die Vlaardingen redden van natte voeten, drinkwater uit de haven die cholera veroorzaakte, en natuurlijk de bouw van zwembaden.
Misschien wel het spannendste onderdeel van de expositie is de nieuwe ontdekking rond een bekend schilderij uit de 18e eeuw: de ‘Nedergank van Flardinga’, een dramatische verbeelding van de overstroming van 1163. Eeuwenlang werd aangenomen dat het werk anoniem was. Tot nu.
Het schilderij met een geheim
Medewerker van het stadsarchief, Erika Verloop, ontdekte bij het samenstellen van de tentoonstelling iets opvallends: op de banier in het schilderij staat geen “AV”, zoals altijd gedacht, maar met een kwartslag gedraaid “AB”. En dat zou zomaar eens kunnen staan voor Anthony Buiteweg (1701–1783): schoolmeester, tekenaar, voorzanger én meesterkalligraaf. Zijn sierlijke handschrift komt overeen met de geschilderde tekst, én de Latijnse spreuk onderaan wijst op zijn klassieke scholing.
Volgens stadsarchivaris Harm Jan Luth-Mulders, die eerder onderzoek deed naar Buiteweg, vallen alle puzzelstukjes ineens op hun plek. Zeker als je weet dat Buiteweg ook een hoofdrol speelde in het beruchte ‘zangverschil’ van 1775: een kerkelijk conflict over ritmisch zingen, vlak voor de watersnood van datzelfde jaar. Toeval? Of zag Buiteweg in het woeste water het goddelijk oordeel?
Zien? Gewoon doen
Je vindt het schilderij in Museum Vlaardingen en foto’s en nog veel meer fascinerende waterverhalen in de hal van het Stadsarchief Vlaardingen aan Plein Emaus 5. De expositie is gratis te bezoeken op dinsdag, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur.